Chào bác sĩ, mong bác sĩ tư vấn giúp tôi về cách điều trị viêm phế quản cấp và mạn tính?

Viêm phế quản cấp tính và mạn tính - Cách điều trị

1. Viêm phế quản cấp tính là gì?  

Phế quản là những ống nhỏ dẫn khí vào trong buồng phổi. Viêm phế quản cấp tính là tình trạng nhiễm khuẩn nhanh & ngắn hạn ở các phế quản. Viêm phế quản cấp tính gây ra sưng & tăng tiết dịch (đàm) gây ra khó thở. Có thể có ho và thở khò khè do lượng dịch xuất tiết nhiều trong phế quản.  

Nguyên nhân gây ra viêm phế quản cấp tính:  Viêm phế quản cấp thường xảy ra do nguyên nhân siêu vi (virus) tấn công vào lớp niêm mạc của phế quản. Những triệu chứng như sưng, tiết dịch là hậu quả của những phản ứng của cơ thể chống lại sự nhiễm khuẩn. Cần phải có thời gian để cơ thể giết chết siêu vi & làm lành các tổn thương ở phế quản.  Trong hầu hết các trường hợp, các virus thường gây ra cảm cúm cũng là nguyên nhân gây ra viêm phế quản. Những nhà nghiên cứu cho biết các viêm phế quản gây ra bởi vi khuẩn ít hơn nhiều so với những gì chúng ta nghĩ trước đây. Rất hiếm khi viêm phế quản cấp gây ra do nấm.  

Triệu chứng ho trong viêm phế quản cấp kéo dài bao lâu?  Các triệu chứng điển hình của viêm phế quản cấp là sốt nhẹ, đau nhức mình mẩy, ho khan hay khạc đàm trắng, đau rát vùng họng và ngực. Ho trong viêm phế quản cấp có thể kéo dài nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng. Ho kéo dài là do các phế quản chưa lành lặn. Tuy nhiên ho có thể là triệu chứng của bệnh lý khác như suyển hoặc viêm phổi. 

2. Viêm phế quản mạn tính 

-Theo Hội thảo quốc tế tại Anh 1965, viêm phế quản mạn là ho khạc lâu ngày, ít nhất là 90 ngày trong một năm và đã kéo dài 2 năm liên tục, sau khi loại trừ các nguyên nhân khác (lao, apxe, giãn phế quản...) 

- Có 3 loại chính: thể đơn thuần ho khạc đờm nhày; thể đờm mủ (hay mắc đi mắc lại); và thể khó thở. Nguyên nhân chủ yếu là sự xâm nhập của vi khuẩn và sự suy giảm khả năng đề kháng của cơ thể Yếu tố thuận lợi làm suy giảm sức chống đỡ của niêm mạc là khói thuốc lá và không khí ô nhiễm 

Triệu chứng thay đổi khác nhau tùy từng giai đoạn:

- Mới bắt đầu là ho và khạc đờm: Ho xảy ra nhiều trong một năm, từng đợt, dễ xuất hiện khi trời lạnh hoặc thay đổi thời tiết, có thể ho khan nhưng thường ho có đờm màu trắng và có bọt. Khi ho lâu ngày, đờm đặc hơn, màu vàng và có mủ, khối lượng đờm hằng ngày ít nhất 5-10ml (đầy một đáy bao diêm) về sau tăng nhiều hơn. Khi tiến triển lâu ngày, thêm biến chứng giãn phế quản hoặc apxe hoá, khối lượng đờm có thể hàng chén. Các đợt ho đờm thường xảy ra lặp đi lặp lại, ban đầu 4-5 lần một năm, mỗi lần 10-15 ngày, về sau thường xuyên và kéo dài hơn.

- Khó thở là một triệu chứng quan trọng, xảy ra ở giai đoạn muộn hơn. Lúc đầu chỉ là cảm giác "trống hơi" nặng nề như bị đè nén trong ngực, dần dần bệnh nhân cảm thấy thiếu không khí thực sự. 

- Ngoài ra còn có một số triệu chứng khác, tuy không thường xuyên như gầy sút, xanh xao, buồn ngủ lơ mơ suốt ngày, tim đập nhanh...

Bạn bị viêm phế quản như thế nào?

Virus gây ra viêm phế quản cấp bay lơ lửng trong không khí hay dính vào tay của người đã bị nhiễm, ..., khi họ ho. Bạn có thể bị viêm phế quản cấp khi tiếp xúc với các virus (hít, tiếp xúc da trực tiếp với virus, ...).

Nếu Bạn có hút thuốc hay môi trường xung quanh nhiều bụi bậm thì Bạn dễ bị viêm phế quản cấp hơn và bị kéo dài hơn. Điều này có thể do các phế quản đã bị tổn thương trước đó và nhiễm siêu vi lần này chỉ là nguyên nhân để bùng phát cơn viêm phế quản cấp.

Bị viêm phế quản cấp tính trong thời gian dài kèm các triệu chứng nặng nề nếu không được chữa trị kịp thời, dứt điểm thì cơ thể bạn bị tổn thương và sẽ khó hồi phục hơn do đó làm tăng nguy cơ khởi phát bệnh viêm phế quản mãn tính. Ngoài ra, thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây nên bệnh viêm phế quản mãn tính.

Viêm phế quản cấp tính thường gặp ở cả người lớn và trẻ em. Bệnh có thể được điều trị hiệu quả mà không cần phải tiến hành chăm sóc y tế đặc biệt. Nếu người bệnh bị viêm phế quản mãn tính thì sẽ có nguy cơ khởi phát các bệnh lý về tim mạch cũng như những bệnh lý nặng nề về hô hấp và nhiễm trùng. Do đó bệnh nhân cần phải tiến hành điều trị bệnh và phải được bác sĩ theo dõi chặt chẽ. 

Vấn đề điều trị

Hầu hết các trường hợp viêm phế quản cấp đều tự khỏi sau vài ngày hoặc một tuần. Do viêm phế quản cấp chủ yếu đều có nguyên nhân là virus nên các kháng sinh không có vai trò điều trị ở đây. Ngay cả khi ho có đàm đặc và có màu đi chăng nữa, kháng sinh hầu như cũng không có tác dụng cải thiện bệnh nếu như nguyên nhân là virus. Trong một số trường hợp, diễn tiến của bệnh không thuận lợi, bệnh kéo dài, lâu ngày, không khỏi khi đó người bệnh cần phải đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn điều trị.

Khác với viêm phế quản cấp tính, viêm phế quản mãn tính khó điều trị và có khả năng biến chứng thành nhiều bệnh nguy hiểm khác nhau như viêm phổ, hen suyễn, bệnh nhân dễ bị nhiễm trùng từ đó gây khó khăn trong quá trình điều trị. Người bệnh không được tự ý mua thuốc ho ngoài quầy thuốc tây để điều trị bệnh khi chưa được sự hướng dẫn của bác sĩ, vì khi sử dụng có thể gây ra những tác dụng phụ khó lường.

Làm gì để tránh bị tái nhiễm viêm phế quản? 

- Nếu Bạn hút thuốc thì đây là một lý do để bỏ thuốc. Hút thuốc gây ra tổn thương các cấu trúc phế quản và virus dễ dàng tấn công gây bệnh và làm cho vết thương ở phế quản lâu lành. Ngoài ra thường xuyên rửa tay để loại bỏ virus dính trên tay trong sinh hoạt hàng ngày. 
 
- Chữa các ổ viêm nhiễm mạn tính vùng mũi họng

- Hạn chế tiếp xúc với môi trường lạnh, ẩm. Khi bắt buộc phải tiếp xúc nên có các biện pháp bảo vệ cơ thể của mình như mặc ẩm, quảng khăn, đeo găng tay...
 
- Giảm uống rượu, bia, thuốc lá, đồ uống lạnh...

- Hạn chế ăn những thức ăn cứng, cay, nóng có tính chất kích ứng họng: như các loại ngũ cốc khô, thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ hoặc nướng, ớt, hạt tiêu…

- Nên ăn nhiều hoa quả, rau xanh giàu vitamin C, A, E để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

- Vệ sinh răng miệng, súc miệng bằng nước muối ấm hàng trước khi đi ngủ và mỗi sáng thức dậy.

- Giữ môi trường ở nơi sống, làm việc sạch sẽ, không bị ô nhiễm bởi bụi bẩn, khói, tiếng ồn...

 - Phòng các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính cho trẻ em

 - Điều trị sớm và triệt để các viêm nhiễm đường hô hấp.